فرصت روزه و امساک و فضای عبادت و معنویت را قدر بدانیم و قدری خودمان را به خدا نزدیک کنیم. از گناهان دوری کردن، به قربات و اعمال عبادی هر چه نزدیک تر شدن، اخلاق و رفتار و صفات وخصال انسانی را هر چه در خود زنده تر وفعال کردن، اموری است که در این ماه میتواند حقیقتا برای هر کسی و برای هر مجموعه ای، مایه برکت باشد، از قرآن درس بگیریم، از دعا ها درس و حکمت بیاموزیم.

قدری در هدف از خلقت خود ،در آفرینش خود، در نعمت های بزرگ خدای خود و در وظایف عظیمی که بر دوش ماست، تامل و تدبر کنیم. در مرگ و حساب الهی و ارزش عبادات و اعمال (آنگاه که همراه با اخلاص باشد) تامل کنیم. آنوقت ماه رمضان حقیقتا ماه مبارکی خواهد شد.
 

ماه مبارک رمضان از جمله ایامی است که با ورود به آن، حالتی روحانی و معنوی بر جامعه حکمفرما می شود. این معنویت به اندازه ای است که مقام معظم رهبری از آن به عنوان «قطعه ای از بهشت» یاد می کند.

ایشان در دیدار روحانیان و مبلغان اعزامی به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان سال 1372 فرمودند: ماه رمضان در هر سال، قطعه ای از بهشت است که خدا در جهنم سوزان دنیای مادی ما، آن را وارد می کند و به ما فرصت می دهد که خودمان را بر سر این سفره الهی در این ماه، وارد بهشت کنیم.

بعضی همان سی روز را وارد بهشت می شوند. بعضی به برکت آن سی روز، همه سال را و بعضی همه عمر را. بعضی هم از کنار آن، غافل عبور می کنند که مایه تأسف و خسران است. حالا برای خودشان که هیچ، هر کس که ببیند این موجود انسانی، با این همه استعداد و توانایی عروج و تکامل، از چنین سفره با عظمتی استفاده نکند، حق دارد که متأسف شود. این ماه رمضان است. ماه ضیافت الله است. ماه لیلة القدر است.

* ماه رمضان تالار ضیافت الهی است

رهبر معظم انقلاب در سخنان دیگری در جمع کارکنان وزارت اطلاعات در سال 1383، ضمن بزرگداشت ماه شعبان المعظم، این ماه را دالان و دهلیز ماه رمضان عنوان کردند و فرمودند: ماه رمضان تالار ضیافت الهی است؛ یک تالار عظیم که اگر کسی وارد آن تالار شد و به خود فرصت داد و همت کرد که از آنچه در آن جا خدای متعال آماده کرده، به خودش بهره ای برساند، بهره ی فراوانی خواهد برد که آن بهره در ماه شوال و ماه های دیگرِ سال نیست؛ فقط مخصوص ماه رمضان است.

برای این که انسان بتواند وقتی وارد این تالار شد، چشمش باز باشد، غافل نشود، دچار گیجی و گولی نشود که سرش را بیندازد پایین و از این در وارد شود و از آن در بیرون برود؛ نگاهی به دوروبر کند و استفاده یی ببرد و برای این که این آمادگی در من و شما پیدا شود، این ماه رجب و شعبان را قرار داده اند.

* ریاضت شرعی روزه، تمرین کسب تقواست

رهبر فرزانه انقلاب در سخنانی دیگری که در خطبه های نماز جمعه تهران در روز هجدهم رمضان 1429 بیان کردند، فرمودند: جوان های ما، ریاضت شرعی روزه را در دوران جوانی تجربه می کنند؛ این گرسنگی کشیدن، چشم بستن از لذائذ و کم رغبتی به محرّمات در فرصت یک ماهه خیلی چیز ارزشمندی برای مردم، به خصوص برای جوان هاست؛ و این تمرین کسب تقواست از دوران نوجوانی، که از آغاز بلوغ در دختر یا پسر به وجود می آید. به همه ی جوان ها، به خصوص به این سال اولی ها تبریک عرض می کنیم.

بحمدالله فضای جامعه ما فضای معنوی است و این فضای معنوی در ماه رمضان در جهت معنویت اشتداد پیدا می کند؛ عادات خوب به تدریج در بین مردم رواج پیدا می کند؛ این کمک هایی که به مستمندان می شود هفته احسان و نیکوکاری یا این افطاری هایی که در شهرهای مختلف انسان می شنود که افراد خیّر در مساجد، در معابر عمومی جمع می شوند، افطاری فراهم می کنند، مردم افطار می کنند، کارهای بسیار خوبی است؛ مایه صفا و صمیمیت و نزدیکی و در واقع حق ماه رمضان را ادا کردن است، که یکی از حقوق ماه رمضان، همین نیکی به برادران، همراهی با نزدیکان، با برادران مسلمان و کمک به یکدیگر است. اینها چیزهای بسیار خوبی است، از سابق هم معمول و مرسوم بود، امروز بیشتر است؛ مجالس موعظه، مجالس دعا، مجالس قرآن، عادات خوبی است؛ روز به روز بایستی اینها را ترویج کرد و عمق داد؛ مغز داد. صورتِ جلسه کافی نیست، بایستی از جلسه ی دعا، از جلسه ی موعظه، از جلسه ی قرآن بهره برداری کرد؛ هر کدام از ما سعی کنیم سهمی بگیریم.

* دیدار با دانشجویان در ماه رمضان، تکریم دانشگاه و دانشجوست

حضرت آیت الله خامنه ای در دیدار دانشجویان در رمضان المعظم 1426 که بنا به سنت هر ساله در ایام ماه مبارک رمضان برگزار می شود، فرمودند: جلسه ماه رمضان عمدتاً برای این است که از شما بشنوم. غرض ما هم از این جلسه دو سه چیز است.

اول؛ تکریم دانشگاه و دانشجوست. این کار، نمادین است. ما می خواهیم به این وسیله، ارزش معنوی و کرامت دانشگاه و دانشجو با زبان رسایی بیان شود؛ این یکی از رساترین زبان هاست. ما این جا تقریباً دو ساعت وقت می گذاریم برای این که با شما بنشینیم صحبت کنیم.

دوم؛ این است که مجموعه های دانشجویی کنار هم قرار بگیرند.

سوم؛ این که برای من این فرصت بسیار مغتنمی است تا از شما مطالبی را بشنوم؛ چون شما چه از تشکل ها، چه از نخبگان حرف هایی دارید که برای من شنیدنی است.

* در ماه رمضان، هم باید به خودمان برسیم، هم باید به مردم برسیم

رهبر معظم انقلاب در سخنان دیگری در دیدار ائمّه جماعات و روحانیون و مبلّغان، در آستانه ماه مبارک رمضان سال 1371 فرمودند: در ماه رمضان، هم باید به خودمان برسیم، هم باید به مردم برسیم. ضمناً بدانیم که اگر به خودمان نرسیم، به مردم هم نمی شود رسید. این دعاهای ماه رمضان، این روزه ماه رمضان، این مناجات ها، این تضرّع ها، این اذکار، این نوافل در ماه رمضان، همه برای این است که ما خودمان را اوّل کمی نورانی کنیم. اگر نورانی شدیم، آن وقت می توانیم به دیگران هم برسیم. والّا اگر نورانی نشدیم که نمی توانیم دیگران را نورانی کنیم. هرچه هم بگوییم، زیادی خواهد بود، مضر خواهد بود و مفید واقع نخواهد شد.

* هدف از روزه، تقوای الهی است

رهبر فرزانه انقلاب در خطبه های اولین جمعه ماه مبارک رمضان سال 1376 فرمودند: هدف از روزه، تقوای الهی است و یکی از بزرگترین دستاوردهای ماه مبارک رمضان است. امیدوارم من و شما بتوانیم به برکت این ماه، در رفتار خود، در گفتار خود، در احساسات و اندیشه های خود، تقوای الهی و آن مراقبت عظیم را حاکم کنیم و خود را یک قدم به کمال انسانی نزدیک سازیم. بعد هم صحبت کوتاهی درباره روزه است که وظیفه عمده در این ماه مبارک به حساب می آید.

خدای متعال بشر را طوری آفریده است که به تربیت احتیاج دارد. هم از بیرون باید او را تربیت کنند، هم از درون خودش باید خودش را تربیت کند. در مقوله مسائل معنوی، این تربیت، یکی تربیت فکر و قوای عقلانی اوست که محلّ این تربیت، تعلیم است و یکی تربیت نفس و قوای روحی و قوه غضبیّه و شهویّه اوست که نام این تربیت، تزکیه است.

* ماه رمضان فرصت خوبی برای خودسازی است

حضرت آیت الله خامنه ای در سخنانی به مناسبت روز اول ماه مبارک رمضان سال 1371 فرمودند: ماه رمضان فرصت خوبی برای خودسازی است. ما همان ماده خام هستیم که اگر روی خودمان کار کردیم و توانستیم این ماده خام را به شکل های برتر تبدیل کنیم، آن کار لازم در زندگی را انجام داده ایم. هدفِ حیات همین است. وای به حال کسانی که روی خودشان از لحاظ علم و عمل کاری نکنند و همان طور که وارد دنیا شدند، به اضافه پوسیدگیها و ضایعات و خرابیها و فسادها که در طول زندگی برای انسان پیش می آید، از این دنیا بروند.

ماه رمضان زمینه بسیار خوبی است و خدای متعال این فرصت را به من و شما داده که در این ماه، چنین امکانی را برای خودسازی پیدا کنیم. علاوه براین که ساعات این ماه بسیار با برکت است و خدای متعال، از لحاظ طبیعی این لحظات و ساعات را این گونه قرار داده است، ساعات بسیار مغتنمی هم هست.

* تبلیغ دین به ماه رمضان محدود نشود

رهبر معظم انقلاب در سخنان دیگری در دیدار جمع زیادی از روحانیون، فضلا و مبلّغان اسلامی در آستانه ماه مبارک رمضان سال 1374 فرمودند: تبلیغ دین مخصوص ماه رمضان نیست؛ لیکن ماه رمضان، ماه برکت و رحمت است و تبلیغ هم یکی از برکات الهی است و اگر کسانی بتوانند در این ماه، دین خدا و راه زندگی مردم را به شکل صحیحی تبلیغ کنند، یقیناً از برکات الهی محسوب خواهد شد. به همین خاطر، جای آن است که مسؤولان و دست اندرکاران امر تبلیغ در همه جا به خصوص در حوزه های علمیّه به این سنّت پایدار جامعه شیعی، توجه ویژه ای کنند.

مبلّغ دین، عالِم انتخاب شده است و تبلیغ دین جزو وظایف علمای دین است. آیا می شد بگوییم که افراد غیر عالِم، تبلیغ دین را انجام دهند؟ نه. تبلیغ دین وظیفه عالِم است. کسانی که می خواهند تبلیغ دین کنند، باید از علمِ دین در حدّی که مورد نیاز آنهاست برخوردار باشند.

* علی(ع) امام المتّقین و امیرالمؤمنین است

رهبر فرزانه انقلاب در سخنانی دیگری که در خطبه های نماز جمعه تهران در روز بیست ویکم رمضان سال 1380 بیان کردند، فرمودند: امیرالمؤمنین(ع) جزو چهره های جذّاب تاریخ است.

انسان شاید کمتر شخصیت تاریخی را بتواند پیدا کند که به قدر امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) در میان همه آحاد بشر نه فقط ملت اسلام دلباخته داشته باشد. چه بسیار غیر مسلمانانی که اسلام و حتّی پیامبر اسلام را قبول ندارند؛ اما به علی(ع) عشق می ورزند؛ به او احترام می کنند و او را ستایش می کنند.

حکومت امیرالمؤمنین در زمینه اقامه عدل، حمایت از مظلوم، مواجهه با ظالم و طرفداری از حق در همه شرایط، الگویی است که باید از آن تبعیّت شود. این کهنگی بردار هم نیست و در همه شرایط گوناگون علمی و اجتماعی دنیا، می تواند برای خوشبختی و سعادت انسان ها الگو باشد.