اشاره

اکنون که بودجه تبلیغاتی در جهان، از بودجه تسلیحاتی و نظامی پیشی گرفته و جنگ نظامی، جای خود را به جنگ تبلیغی داده است، می توان گفت که تبلیغات، از سرمایه های عظیم قرن حاضر به شمار می آید. با توجه به این که بزرگ ترین توطئه بر ضد انقلاب اسلامی ایران، توطئه تبلیغاتی است و مهم ترین فشار بر انقلاب، از سوی تبلیغات است، اهمیت پرداختن به این امر، بسیار ضروری به نظر می رسد. بر این اساس، نهاد ارزشمند سازمان تبلیغات اسلامی، با داشتن رسالت عظیمِ رساندن حقایق اسلام به دنیا و شناساندن آن به مردم، برای پرداختن به امر تبلیغات دینی تأسیس شد که کار سیاست گذاری، برنامه ریزی، هدایت، تأسیس مراکز اطلاع رسانی، اعزام مبلّغ، برای اشاعه فرهنگ اسلامی و... را بر عهده دارد و با پیام آزادی انسان ها، بر پایی عدالت، صلح و آشتی به فعّالیت می پردازد. در این مقاله، به بررسی بعضی جوانب تبلیغات و اهمیت آن پرداخته می شود.

رشد و توسعه

رشد و گسترش ابزارها و تکنیک های تبلیغی، ویژگی بارز جوامع عصر ماست. این امر، به ویژه در دهه های اخیر، به مسأله ای جهانی تبدیل شده است. پیامد این رشد روزافزون، تغییر شکل نظام تبلیغاتی در سطحی فراگیر به همراه آثار دامنه دار بوده است.

امروزه سرمایه های عظیمی در جهان صرف تبلیغات در عرصه های مختلف می شود. بی گمان نتیجه بخش بودن تلاش ها و خدمات فعالان در این عرصه، درگرو هدف گذاری و برنامه ریزی سنجیده، استفاده از تکنیک های مناسب و قوی و نیز مستلزم آگاهی از روش های تأثیرگذار در این زمینه است.

ظریف ترین هنر

تبلیغات، رفتار، گفتار، نوشتار و تصویری است که به منظور نفوذ و تأثیرگذاری در شخصیت، افکار، عقاید و احساسات مخاطبان سازمان دهی می شود و برای جهت بخشیدن به آنان، در زمینه هدف و مقصدی مشخص، هویت پیدا می کند. هنر تبلیغ، بالاترین و ظریف ترین هنرهاست که افزون بربه کارگیری عواطف، عقل و اندیشه را تحت تأثیر قرار می دهد. در بینش و فرهنگ اسلامی، تبلیغات از جایگاه والا و ویژه ای برخوردار است که سازمان تبلیغات اسلامی، پویایی این هنر ظریف را در حیطه جامعه اسلامی به عهده دارد.

تبلیغات و اهمیت آن در تاریخ

تبلیغات، از تاریخ حیات انسان جدا شدنی نیست و با نقطه آغازین آفرینش انسان در زمین به وجودآمده است؛ چرا که انسان از یکسو دارای فکر و اعتقاد است و ازسویی دیگر، مصالح حیاتی ویژه ای دارد که شخصیّت مادّی و معنوی او را تشکیل می دهد. طبیعی است که انسان برای منتقل کردن تفکرات و اعتقادات خود، از راه های ممکن یاری جوید. بر این اساس، تبلیغات در تمام دوران، به ویژه در چارچوب ادیان و مذاهب، پابه پای سیر تکاملی اندیشه ها و اعتقادات انسانی، بخشی از فعالیت های مذهبی را به خود اختصاص داده است. حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «خداوند سبحان از فرزندان آدم، پیامبرانی را برگزید و از آنان بر وحی و تبلیغ رسالت پیمان گرفت، ولی آن گاه که بیش تر مردم از حق دور گشتند، رسولان خود را به سوی آنان فرستاد تا از مردم پای بندی به فطرت بخواهند و با تبلیغ، حجّت را بر آن ها تمام کنند و آیات قدرت خداوندی را به آنان نشان دهند».

نهادی ارزشمند

از ابتدای پیروزی انقلاب و حتّی قبل از آن، دستگاه تبلیغی استکبار جهانی، کارزاری عظیم بر ضد امام و انقلاب به راه انداخته و پیوسته با طرح موضوع های گوناگون، سعی در جلوگیری از پیروزی انقلاب اسلامی داشتند و پس از پیروزی نیز، به مقابله جدّی با انقلاب اسلامی برخاستند. حضرت امام رحمه الله در دوران حیات پربرکت خویش، در مقابل این تبلیغات شوم ایستادگی کردند و با برملا ساختن نیات پلید دشمنان، امت اسلامی ایران را از دام های فریب تبلیغاتی به دور داشتند. امروز نیز سازمان تبلیغات انقلاب اسلامی، به عنوان یکی از متولیان امور فرهنگی و تبلیغی کشور، در تبیین و گسترش فرهنگ اسلام ناب محمدی ـ که اصل تفکیک ناپذیر نظام ماست ـ نقشی بس خطیر و حسّاس برعهده دارد.

سازمان تبلیغات انقلاب اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در اول تیرماه 1360، نهادی منسجم، مستقل و وابسته به ولایت فقیه، تحت عنوان نهاد شورای عالی تبلیغات اسلامی به منظور پرداختن به امر تبلیغات به وجود آمد.

این نهاد انقلابی، به جهت تبلیغات دینی مردمی، سازمان دهی و هدایت نیروهای مؤمن و تشکل های مردمی، احیا و اشاعه معارف و فرهنگ تاریخ اسلام، مقابله با تبلیغات سوء و تهاجم فرهنگی دشمنان و رفع نیازهای فرهنگی طبقات جامعه به ویژه جوانان، از متن انقلاب متولد شد و در گذرگاه های حساس و خطیر که دشمنان اسلام در حذف انقلاب و فرهنگ اسلام ناب محمدی می کوشیدند، وارد میدان شد و رشد نمود.

این نهاد ارزشمند در سیر تکاملی خود، در چهاردهم فروردین ماه 1368، به فرمان حضرت امام خمینی رحمه الله به سازمان تبلیغات انقلاب اسلامی تغییر نام داد.

حضرت امام خمینی رحمه الله و سازمان تبلیغات

حضرت امام خمینی رحمه الله به تبلیغات با برنامه بسیار اهمیت می دادند. ایشان در اولین پیام به سازمان تبلیغات فرمودند: «امیدوارم با تلاش های پی گیر و با استفاده از همه نیروهای مؤمن به انقلاب و اسلام، از عهده این مهم برآیید... ان شاءاللّه در محدوده توانتان، نقاط کور و مجهول را برای مردم شریف ایران و جهان اسلام باز و روشن نمایید... و این مسأله که نظام در اهداف خود جدی است و در صورت به خطر افتادن ارزش های اسلامی، در هر موقعیت برخورد می نماید، باید به عنوان یک اصل خدشه ناپذیر برای تمام دست اندرکاران و مردمْ تبلیغ گردد».

سازمان تبلیغات از دیدگاه مقام معظم رهبری

مقام معظم رهبری، در مورد سازمان تبلیغات فرموده اند: «ما معتقدیم این مجموعه ای که امروزه به عنوان سازمان تبلیغات اسلامی گرد هم آمده اند، بالاترین و منسجم ترین مجموعه ای است که در طول تاریخ تبلیغاتمان داشته ایم. چهره نورانی اسلام را برای جهانیان روشن نمایید که اگر این چهره با آن جمال جمیل که قرآن و سنّت در همه ابعاد به آن دعوت کرده اند، از زیر نقاب مخالفان اسلام و کج فهمی های دوستان خودنمایی نماید، اسلام جهانگیر خواهد شد».

تبلیغات؛ امری همگانی

نظامی کارآمد و موفق است که ابزار تبلیغاتی کارآمدی داشته باشد. در عصر حاضر که استکبار جهانی تمامی توان خود را برای تهی کردن نسل های این انقلاب، به ویژه نسل جدید از انقلاب و ارزش های دینی و اسلامی به کار گرفته اند، بر همگان است که با احساس وظیفه و تکلیف، به تقویت پایه های تقوا و تعهد در این مرز و بوم بپردازند. بر همین اساس، سازمان تبلیغات اسلامی، وظیفه ای بس عظیم دارد که با برنامه هایی دقیق، نیازهای نسل جوان و تمامی اقشار جامعه را شناسایی کرده و در راه دین باوری و خودباوری آنان، تلاش کند.

سفیران دین

در سیره مقدّس رسول اکرم صلی الله علیه و آله رساندن پیام حق، نیاز به هدایت کننده ای بیدار، هوشیار و عالم دارد. سازمان تبلیغات اسلامی، با درک این مهم، با تربیت و آموزش سفیران هدایت و فرستادن آنان در تمام نقاط ایران و حتی خارج از کشور، می خواهد اسلام ناب را در سراسر جهان بگستراند. خداوند که اولین هدایت کننده است، این کار مهم را سخت و دشوار می داند و با فرستادن پیامبران و سفیران دینی، به هدایت جامعه می پردازد و خود در این امر پشتیبان و یاور مبلغان دینی خواهد بود.