نوروز یکی از اعیادی است که از زمان ایران باستان در بین ایرانیان رسم است. شاید لازم باشد برای کسانی که دوست دارند با فرهنگ اصیل ایران بیشتر آشنا شوند، سئوال باشد که چه تاریخی نوروز نام دارد؟ در ایران اول فروردین ماه هر سال را نوروز می نامند که مصادف با سال نو می باشد و به همین علت آن را عید نوروز می گویند.

در همین راستا و غنی تر شدن اطلاعات شما درباره فرهنگ ایران و رسومات این کشور مقاله ای کامل درباره نوروز آماده کرده ایم. سعی کرده ایم تا همه مطالب در این باره را در این مقاله جای دهیم. شما می توانید در زیر عناوینی که در این مقاله به کار رفته شده است را مشاهده کنید :

• در ابتدا زمان نوروز مورد بررسی قرار گرفته است.
• در ادامه در مورد واژه نوروز توضیحاتی داده شده است.
• تاریخچه نوروز یعنی در زمان سلسله هایی که در ایران حکومت می کردند را چندین خط نوشته شده است.
• یکی از اعمال نوروز هفت سین آن می باشد، در اینجا در مورد آن مطالی بیان شده است.
• گزیده ای از روایات در شأن و عظمت نوروز در این مقاله ذکر شده است.
• سپس از آداب عید نوروز برای شما عزیزان چندین خط و صفحه نوشته ایم.
• همچنین به موضوع دعای هنگام تحویل سال چندین صفحه بیان شده.
• و چندین مطلب دیگر که از وقت و حوصله ما خارج است.

آشنایی با عید نوروز باستانی

در زیر چندین خط از عید نوروز نوشته شده است و اگر مطالب زیر برای شما کافی نبود می توانید مقاله کامل را به صورت کامل دریافت نمایید.

پیدایش نوروز

طبق مندرجات کتاب «آیین مزدیسنا» از جشن های بزرگ و با اهمیت ایرانیان جشن نوروز جمشیدی است که نهاده های شاهنشاه بزرگ جمشید بافروشید است.

می گویند که در این روز فرخنده آن خسرو نامدار بر تخت خسروی بنشست و پایه کوشک های پادشاهی را نهاده و بساط پادشاهی پیشدادی را استوار نموده است.

و همچنین نوشته اند که در آغاز نوروز شب و روز برابر بوده و هنگام بهار و موقع سرسبزی و خرمی باغ وراغ و دشتو کوهسار است و تمام روی جهان از نسیم جان پرور بهاری تر و تازه شده و افسردگی های جهان تبدیل به خضارت و خرمی و سرور و نشاط می گردد. و نیز در کتاب (آئینه مزدیسنا) نوشته که علت بزرگ شمردن جشن نوروز از این قرار است :

1. کیومرث که نخستین پادشاه باشد در روز نوروز از مادر زائیده شده است.
2. هوشنگ شاه پیشدادی نیز در همین روز فرخنده پا به عرصۀ وجود نهاده است.
3. تهمورث در این روز فرخ دیوان تبه کار و مردمان مردم آزار ببند نهاده است.
4. فریدون شاه در این روز کشور پهناور ایران در میان فرزندان خود بهره و بخش نموده است.
5. سام نریمان – این روز در پی سرکوبی مردم آزاران برخاسته و بنیان تبه کاری را واژگون نموده و آسایش مردم کشور را پایدار نموده است.
6. کیخسرو و پور سیاوش از مادر زائیده شدند.
7. شاه کیخسرو – در این روز فرخنده افسر پادشاهی را به لهراسب بخشوده است.
8. (شت زرتشت) در این روز فرخنده آفریده شده است.
9. «شت زرتشت» در همین روز مبارک از سوی اهورامزدا به پیمبری برگزیده شده و برای راهنمایی گمراهان برخاسته و درهای نیک بختی را به روی مردم گشوده است.
10. شاه گشتاسب و بانو کتایون و جاماسب در این روز فرخنده آئین نازنین (مزدیسنا) را پذیرفته و از پیمبر بزرگ پارسی پیروی نموده اند.
11. و نیز بنا بر عقیدۀ فرقۀ امامیه «شیعه دوازده امامی» روز جلوص حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام بر مسند خلافت و نیز حادثه بزرگ تاریخی و مذهبی (غدیر خم) و انتخاب به خلافت حضرت علی علیه السلام از طرف حضرت محمد (ص) هر دو فقره در روز نوروز بوده است.

لذا به همین جهت است که (هاتف) اصفهانی شاعر روشن ضمیر و مشهور چنین سروده است :

همایون روز نوروز است امروز بفیروزی                    براورنگ خلافت کرد شاه لافتی مأوا

و اما در جلد نخست کتاب (یشتها) دربارۀ جشن نوروز چنین نوشته شده است :

جشن نوروز هنگام نزول فرورها است از آسمان به زمین برای سرکشی و دیدار بازماندگان خود بوده ضمناً در همین کتاب اضافه شده است که نظیر این جشن در سایر ادیان نیز موجود بوده و آن را به نام (عید اموات) می خوانند مثلاً هندوان ستایش ارواح نیکان خود را به نام ستایش (پتیارا) واجب می شمارند و رومیان نیز فروهر و یا ارواح نیاکان خود را به نام (مانس) می ستودند و هدیه و فدیه هر ساله در ماه فوریه می دادند و جشن بزرگی می گرفتند.

این دو جشنی که از ملت های هند و رومی ذکر شد شباهت کاملی به جشن فروردگان ایرانیان داشته و همچنین شبیه و مانند به جشن جاویدی است که امروزه در ارتش ایران برای احترام و تجلیل ارواح شهیدان گرفته می شود خلاصه موضوع بحث ما در اطراف جشن نوروز بوده لذا فعلاً از حشو و زواید صرف نظر نموده و فقط درباره جشن نوروز سخن خواهیم گفت.

جشن نوروز

با اینکه کلیه رسوم و آداب ملی ما دستخوش حوادث ناگوار تاریخی شده و اثری جر نام که توأم با تأسف برای هر فرد ایرانی است به جا نمانده است. مع الوصف یگانه رسمی که تابحال در میان ایرانیان پا برجا مانده و ابهت و مقام خود را محفوظ داشته است «جشن نوروز» است که هنوز هم ایرانیان در ایام نوروز خانه های خود را پاکیزه کرده رخت نو در بر نموده و بوی خوش به خور می کنند و گل و گلاب و شربت و شیرینی به دیگران می دهند، دعا می خوانند و نماز می گذارند و خوانچه ای از هفت چیز که حرف اولشان (سین) باشد می آرایند مانند :

سیب، سکه، سنجد و غیره و این خوانچه هفت (سین) می خوانند و عدد (هفت) که از زمان قدیم در نزد ایرانیان مقدس بوده و تا امروز هم اهمیت خود را از دست نداده اشاره است به هفت «امشاسپندان» و یا بزرگترین فرشتگان هفت گانه «مزدیسنا» است.

مورخین قدیم غالباً از جشن فروردین و یا نوروز جمشیدی سخن گفته اند و به خصوص «ابو عثمان جاحظ» در کتاب خویش موسوم به «المحاسن و الاضداد» و «ابوریحان بیرونی» در کتاب آثارالباقیه خویش، شرح مبسوطی در این باره نوشته اند که بسیار قابل توجه و مطالعه است اینک ما در این مقاله هر یک را به طور مختصر می نگاریم :

• ابوعثمان جاحظ چنین می نویسد :

«نوروز فروردجان یا فروردگان معروف و یادگار اساس مذهبی این جشن است»

• ابوریحان بیرونی چنین می گوید :

در اوقات فروردگان ایرانیان مخصوصاً مردم فارس و خوارزم در اطاق مخصوص مرده و در بالای بام خانه ها برای پذیرایی «فرورهای» نیاکان خود را می گذارد و بوی خوش بخور می کنند، گذشته از این که نخستین ماه سال به اسم فروهر است نوزدهمین روز هر ماه نیز به نگهبانی این فرشته سپرده شده است و به فروردین روز و فروردین ماه موسوم است. به فروردگان و از برای موافق افتادن اسم روز به اسم ماه آن را جشن می شمارند. این بود خلاصه ای از نظریه دو تن از مورخین بزرگ درباره تعریف و توصیف جشن نوروز و همچنین اعمال و آدابی که قبل از فرا رسیدن نوروز تا چند روز پس از نوروز در اغلب شهرهای ایران و در بین ایلات و عشایر و کوه نشینان و دهاقین معمول است.

تقسیم روزهای نوروز از لحاظ تشریفات

در آثار باستانی چنین نوشته اند :

1. از روز اول فروردین تا روز سوم برای دید و بازدید خویشاوندان و بزرگان
2. از روز سوم الی روز ششم فروردین دید و بازدید همگانی و برگزاری جشن «رپیتون»
3. از روز ششم الی روز نهم فروردین برای اجرای جشن «خوردادگان»
4. از روز نهم الی روز سیزدهم فروردین بارعام شاهی برای پذیرفتن عموم طبقات هر یک به نوبه خود.
5. از روز سیزدهم الی روز نوزدهم فروردین برای تفریح و گردش در تفریح گاه های خارج از شهر.
6. از روز نوزدهم الی بیست و یکم فروردین برای اجرای مراسم جشن «فروردگان»
7. روز بیست و یکم پایان جشن و مخصوص تفریح و گردش در خارج شهر است.