در غرب کشور ما استانی نام آشنا با مردمانی بی‌آلایش زندگی می‌کنند که سنت‌ها و عقاید زیبای‌شان از قدیم زبانزد بوده است.

استان لرستان، سیزدهمین استان ایران از نظر جمعیت، و به عقیده‌ی باستان‌شناسان یکی از نخستین سکونت‌گاه‌های بشری بوده است. بی شک استانی بااین قدمت، فرهنگ غذایی غنی و جالبی خواهد داشت.

چزنک رغو،این غذا در بین مردم لرستان به نشانه‌ی احترام به مهمان تازه از راه رسیده آماده می‌شود. مواد تشکیل دهنده‌ این غذا را از نام آن می‌توان تشخیص داد.این غذای مناسبتی خوشمزه از چزنک (نان فطیر) و رغو (روغن حیوانی و محلی) تهیه‌ می‌شود که بعد از تهیه‌ی نان و قبل از سرد شدنش چند قاشق روغن محلی روی آن می‌ریزند. اغلب به این ترکیب شیره‌ی انگور یا خرما و یا خاک قند اضافه می‌کنند.

کباب بروجردیکی از با کیفیت‌ترین کباب‌های ایرانی، کباب بروجردی است. کباب بروجردی شامل انواع کباب (کوبیده، چنجه و برگ) است اما معمولا منظور از کباب بروجردی نوع کوبیده‌ی آن است. کوبیده‌ بروجردی تفاوت چندانی با دیگر کوبیده‌های ایرانیندارد و دلیل معروفیت آن استفاده از گوشت مرغوب و دقت و مهارت کباب پزها است. گوشت سر دست گوسفندی، پیاز، جوش شیرین، نمک وفلفل مواد تشکیل دهنده‌ی
کوبیده بروجردی است. چنانچه این کباب را که به‌همراه نان سنگک، دوغ محلی و سبزیجات سرو می‌شود، از غذاخوری های معتبر تهیه کنید خاطره و طعم آن برای همیشه با شما خواهد ماند.

آش شله ماش دورودبرای تهیه‌ی این آش که یکی از غذاهای محلی شهرستان دورود است نیاز به زمان کافی دارید. لوبیا چیتی،‌‌ ماش،‌ عدس، ‌برنج،‌ پیاز، آب‌گوشت، کشک، زعفران و نعناع داغ مواد تشکیل دهنده‌ی این آش خوشمزه و لذیذ است که بهتر است لوبیای آن شب قبل خیس شده و آب آن‌ را چند بار عوض کنید. برنج و عدس را نیز از یک ساعت قبل از تهیه‌ی آش بگذارید خیس بخورد. آش کلونک الیگودرزآش
کلونک یکی از غذاهای سنتی شهرستان الیگودرز است که فقط در فصل بهار‌طبخ می‌شود. دلیل طبخ این آش در این فصل وجود گیاهی در ترکیب آن است که بصورت خودرو در بهار رشد می‌کند.

آش گوشت خرم‌آبادیکی دیگر از غذاهای مناسبتی شهرستان خرم آباد که اغلب در عروسی‌ها و اعیاد طبخ می‌شود آش گوشت است. زیر برنجی یا همان چلو گوشت را در سینی بزرگی که به‌ اصطلاح لُری به آن مجمع می‌گویند سرو می‌کنند. مجمع، سینی‌های مخصوص و گردی از جنس رویی یا استیل است که هر سینی برای سه نفر در نظر گرفته می‌شود. افراد به شکل گرد دور مجمع نشسته غذا را سرو می‌کنند. نحوه‌ی کشیدن این غذا در مجمع نیز آداب خاصی دارد به این گونه که کمی پلو در کف مجمع می‌ریزند سپس گوشت‌های پخته را در وسط برنج کشیده و روی آن‌را با برنج می‌پوشانند به طوری که گوشت پیدا نباشد. در آخر یک قطعه پیاز و کمی نمک در سینی می‌گذارندو غذا را با نان می‌پوشانند تا سرد نشود.

شامی کوو خرم‌آباداین غذای محلی مردم خرم آباد در طبخ خود شامی‌ها تفاوت چندانی با شامی‌های مرسوم ندارد. اما در مواد اولیه‌ی آن برای تهیه‌ی سس شامی از رب انار،سبزی‌های معطر و مغز گردو استفاده می‌شود. این غذای لذیذ به دلیل داشتن رب انار، ترش است بنابراین اگر مزه‌ی ترشی با ذائقه‌ی شما سازگار نیست بهتر است مقداری شکر به سس آن بیفرایید.دلمه برگ مو بروجردبرای تهیه‌ی این دلمه‌ی برگ مو سنتی علاوه بر مواد معمول دلمه از بحداقل، روغن حیوانی و ماست هم استفاده می‌شود.

خورش کلیه‌ترشگوشت گوسفند، سیب‌زمینی، رب انار، پیاز، نمک،‌ زردچوبه و فلفل مواد تشکیل دهنده‌ی این خورشت لرستانی است. این غذای لذیذ در بین مردم لرستان طرفداران زیادی دارد.

سُغدو(دلمه‌ی سیراب شیردان)طرفداران کله پاچه‌ی ایرانی مردمان لرستان طعم جدیدی از این غذا را به شما ارائه خواهند داد. سغدو که یکی از غذاهای سنتی لرستانی‌هاست از شکنبه‌ی گوسفند تهیه‌می‌شود. برنج، آلوبخارا، گردو، روغن، آب و ادویه دیگر مواد تشکیل دهنده‌ی سغدو است. برای تهیه‌ی این خوراک لذیذ مواد را داخل شکنبه ریخته و با نخ و سوزن می‌دوزند. سپس روی آن آب و ادویطه ریخته و روی حرار ت ملایم
می‌پزند.

دنو رودنو رو در واقع همان آش دندانی است که در جشن و سرور رویش اولین دندان نوزاد طبخ می‌شود. اهالی لرستان این آش را پخته و بین همسایه‌ها پخش و در قبالش هدیه‌ای به منزله‌ی آرزوی سلامت نوزاد دریافت می‌کنند. لرستانی‌ها بر این باورند که اگر این آش آیینی در وقت روییدن دندان نوزاد پخته نشود در بزرگسالی دچار دنوریچه(دندان قروچه) خواهد شد. گندم، لوبیا، نخود، ‌عدس و بحداقل مواد اصلی تشکیل دهنده‌ی این آش خوشمزه است.

آش پرشکهآش روزهای سرد لرستان که برای پخت آن از عدس، سبزی بلوک، آرد گندم، کشک، نمک و ادویه استفاده می‌شود. این آش را اغلب برای درمان بیماری‌ها مخصوصا سرماخوردگی طبخ می‌کنند.

آش ترخینهآش ترخینه یا کشگینه به دلیل وجود کشک دارای خواص بسیاری است. این آش از نخود، لوبیا، عدس، سبزی آش، پیاز داغ، نعناع داغ، ادویه و کشگینه (بلغور گندم، کشک و سبزی معطر کوهی) تهیه می‌شود. حبوبات این آش را باید شب قبل خیس کنید.کوفته نخودچیگوشت چرخ کرده بدون چربی، آرد نخودچی، پیاز، پودر تخم گشنیز، زعفران، شکر، روغنمایع، ادویه( نمک و فلفل و زردچوبه)، شوید و آبلیمو مواد مورد نیاز برای تهیه‌ی کوفته نخودچی هستند. در دستور اصلی این کوفته رب گوجه وجود ندارد اما اگر تمایل به افزودن آن به غذای‌تان دارید می‌توانید در سس این غذا مقداری رب گوجه بریزید.آبگوشت دو گوله دودارآبگوشت دو گوله دودار که به آن آبگوشت کشک لری نیز می‌گویند از غذاهای محلی شهر اراک و استان لرستان است. در دستور اصلی این غذا اهالی لرستان از گوشت آبگوشتی، بادمجان سرخ کرده، نخود، لوبیا، پیاز،نعناع خشک، سیر، کشک، نمک، زردچوبه و روغن مایع استفاده می‌کنند.

پرتله یکی دیگر از آش‌های مناسبتی لرستان که از قدیم در مراسم مذهبی این استان طبخ و سرو می‌شود آش پرتله است. این غذای ساده از ترکیب شیر،گندم و نمک و در مدت زمان اندکی می‌شود.خورش قلیه ترشدر زمان صفویان به انواع خورشت‌ها قلیه( سرخ کرده) می‌گفتند. در ترکیب اصلی این خورشت از موادی چون گوشت، سیب‌زمینی، شیره‌ی تمر هندی، پیاز، زعفران، نمک، فلفل و روغن استفاده می‌شود که در صورت دلخواه می‌توانید مرغ را جایگزین گوشت کنید.

گوله ریزه یا همان خوراک گوشت قلقلی در لرستان به دلیل افزوده شدن برنج خرده شده، آرد گندم و سیب زمینی به ترکیب اصلی این غذا طعم فوق‌العاده‌ای پیدا کرده است. از آنجایی‌که زمان زیادی برای طبخ خوراک گوله ریزه لازم نیست این غذا می‌تواند در مواقعی که مهمان سر زده دارید به سفره‌ی شما رنگ و لعاب خاصی ببخشد. گوشت چرخ کرده، برنج نیم‌دانه، آرد گندم،روغن، سیب‌زمینی، رب گوجه و ادویه( نمک، فلفل، زردچوبه) مواد مورد نیاز شمابرای تهیه‌ی این خوراک خوش طعم است.

خورش سیب درختی برای تهیه‌ی این خورشت محلی لرستان به گوشت ران گوسفندی، روغن مایع، برگ بو، پیاز، آب، نمک و فلفل، سیب درختی، پیازداغ، سرکه، شیره‌ی انگور یا خرما و نشاسه‌‌‌ی ذرت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ نیاز است. بهتر است افرادی که از ناراحتی‌های عصبی رنج می‌برند این خورشت را در رژیم غذایی خود جای دهند زیرا علاوه بر ویتامین های گروه B، منیزیم و فسفرو برخی عناصر دیگر موجود در سیب اثر آرام بخشی بر اعصاب دارد.

تهیه کننده و تنظیم محبوبه رستمی از فعالین فرهنگی استان لرستان