خایدالو یکی از شهرهای مهم تمدن عیلام و نام باستانی شهر خرم‌آباد بوده و گفته می‌شود شهر شاپورخواست به دستور شاپور اول ساسانی بر خرابه‌های آن ساخته شده است. از شهرهای بزرگ عیلام باستان می‌توان به خایدالو ، سیمره و شوش اشاره کرد.اعتقاد اکثر صاحب نظران این است، که هستهٔ اولیهٔ شهر خرم‌آباد، شهر باستانی خایدالو بوده‌است. بسیاری از خاورشناسان معتقدند که این مکان با توضیحاتی که در متون مربوط به آشوریان باستان درباره شهر خایدالو آمده، مطابقت بسیاری دارد.

در سال ۶۴۰ قبل از میلاد مسیح ، آشور بانیپال پادشاه آشور ، عیلام و شهر خایدالو را تصرف و دولت عیلام را نابود کرد. تمدن دیرینه عیلام و شهر خایدالو، پس از هزاران سال مقاومت در برابر اقوام نیرومندی چون سومری‌ها ، اَکَدی‌ها ، بابلی‌ها و آشوری‌ها از دشمن خود آشور شکست خورد و از صفحه روزگار ناپدید گردید.

شاپورخواست به عقیده بسیاری از مورخین و محققین نام باستانی شهر خرم‌آباد کنونی بوده‌است. بسیاری از محققان بر این عقیده هستند که شهر قدیمی شاپورخواست که به دستور شاپور اول در دوره ساسانی و قرن نخست هجری بنا شده‌است در جنوب شهر خرم‌آباد قرار داشته‌است. در زمان حفر پناهگاه در طول جنگ ایران و عراق در اطراف مناره آجری در میدان شقایق آثاری از این شهر به دست آمد. احتمالا مهمترین قسمت‌های این شهر در مکان محله قاضی‌آباد فعلی بوده که آسیاب و کانال‌های فاضلاب و آب رسانی نیز در این حفاری‌ها به دست آمده است. حدود شاپورخواست از شمال تا سنگ نوشته و از غرب کوه مدبه و شرق تا پل شاپوری می‌باشد. در کتب مورخین و جغرافیا نگاران دوره اسلامی اطلاعات ارزنده‌ای در رابطه با شهرهای لرستان نوشته شده‌است که در شناسایی موقعیت آنها کمک می‌کند . براساس این متون شاپورخواست یکی از شهرهای مهم این منطقه محسوب شده که در طول این دوران از عمران و آبادانی برخوردار بوده‌است.در لرستان آثار و مناطقی منسوب به شاپور ساسانی وجود دارد که از آن جمله می‌توان از شهر شاپورخواست ، دژ شاپورخواست ، پل شاپوری ، پل شاپوری کاکارضا و شاهپورآباد در شهرستان الیگودرز نام برد.

نام شاپورخواست در کتاب‌های قدیمی تا سال ۶۲۲ هجری (اوایل قرن هفتم) قابل رویت است اما پس از قرن هشتم تنها می‌توان نام خرم‌آباد را مشاهده کرد. احتمالا در اواخر قرن هفتم هجری شهر شاپورخواست به کلی ویران و خالی از سکنه شده و مردم آن به قسمت غربی قلعه فلک الافلاک که از لحاظ داشتن آب فراوان و موقعیت مناسب تر و همچنین امنیت، برتری داشت نقل مکان کردند، در حقیقت فلک الافلاک در این زمان هسته اصلی شهر خرم‌آباد فعلی را تشکیل داد و موجب شکل گیری آن در این منطقه شده است. البته به نظر می‌رسد که آب شهر شاپورخواست از طریق نهری که از قسمت شرقی شهر می‌آمده تأمین می‌شده‌است که شاید خشک شدن این نهر عامل ترک این منطقه شده‌است.عوامل متعددی دیگری چون موقعیت سیاسی، ارتباطی و جغرافیایی در شکل‌گیری شهر خرم‌آباد دخیل بوده است.

• دروازه خوز بر سر راه کاروان رو به سوی دزفول.
• دروازه گرداب بر سر راه کاروان رو به سوی کرمانشاه.
• پلی قدیمی که محل رفت و آمد عابرین بوده و بر سر راه بروجرد قرار داشته ‌است.

شهرداری خرم‌آباد در زمستان ۱۳۰۲ و هم‌زمان با ورود نیروهای نظامی به شهر و شکست حصر عشایر تشکیل شد و نخستین انجمن شهر نیز در سال ۱۳۰۶ متشکل از ۷ نفر تشکیل شد که رئیس این هیأت هفت نفره سرگرد ناصرقلی‌خان صدری‌اصفهانی بود. سه عضو دیگر از محله پشت بازار در این انجمن حضور داشتند که اسامی آنها عبارت است از سرگرد سیف‌الله پارسا، سیدحسین قاسمی و محمدعلی رسولی و سه عضو دیگر از محله درب‌دلاکان نیز در این انجمن حضور داشتند، صادق جوادی، علی‌اصغر ناصریان و سیدعیسی محمدیان، این هیأت هفت نفره وظیفه مدیریت شهر را به عهده داشت.