کافیست به یک کودک خردسال که مدام با شیطنت هایش آرامش را از شما سلب کرده و مانع تمرکز شما شده است, یک گوشی همراه و یا تبلت بدهید تا ببینید چطور یک گوشه می نشیند بدون آنکه چیزی را خراب کند و اعصاب کسی را بهم بریزد و سرگرم بازی می شود .

اما واقعیت این است که آیا این نکته مثبت به آسیب هایی که تلفن همراه به فرزند ما می رساند, می ارزد در ادامه به مضرّات تلفن همراه و آسیب های غیر قابل جبرانی که به کودک و نوجوان ما وارد می کند, می پردازیم.

این روزها کمتر پیش می آید گوشی تلفن و یا تبلت دست کودکان نبینیم؛ بچه های 3 و 4 ساله حتی اگر خودشان صاحب گوشی همراه و تبلت نباشند، تمام فوت و فن های تلفن همراه پدر و مادرشان را از حفظ هستند، حتی بهتر از خود آنها و اگر تنها یکی دو سال بزرگ تر باشند، صاحب تبلت های اسمارت می شوند.

 

این در حالی است که گاهی اوقات والدین، خود برای کودکشان تبلت می خرند، بدون آنکه کودک بخواهد و کلی هم ذوق می کنند که چه خوب است این تکنولوژی؛ بچه ها یک گوشه می نشینند و سرگرم بازی با آن می شوند، اما نباید فراموش کرد که آسیب های تلفن همراه و تبلت بسیار بیشتر از مزایای آن است.

 

تلفن همراه همچنین به یک وسیله جدانشدنی از دانش آموزان تبدیل شده است؛ آنها تقریباً در همه جا از این وسیله استفاده می کنند، بازی می کنند، جست وجو می کنند و گاهی هم اطلاعات مفید کسب می کنند؛ اما واقعیت این است که دانش آموزان اگر از این وسیله به درستی استفاده نکنند، بیش از هر قشر دیگری آسیب خواهند دید.

 

*استفاده 75 درصدی دانش آموزان آمریکا از تلفن همراه

 

طبق گزارش مرکز تحقیقاتی PEW، در طول دو سال گذشته آمار استفاده از وسایل الکترونیکی در بین دانش آموزان، از 52 درصد به 75 درصد افزایش یافته است؛ این در حالیست که آمارها حکایت از استفاده 38 درصدی کودکان زیر دو سال از گوشی همراه دارند، در حالی که دو سال قبل این آمار تنها 10 درصد بوده است.

 

درست است که کودک زیر دو سال نمی تواند از تکنولوژی استفاده کند اما نباید فراموش کرد که به هر حال وسایل الکترونیکی تأثیر روانی خود را به جای می گذارند.

 

*استفاده 97 درصدی کودکان زیر 4 سال آمریکایی از تلفن همراه

 

تحقیقات جدید پژوهشگران آمریکایی نشان داده است که 97 درصد از کودکان زیر 4 سال در ایالات متحده صرف نظر از درآمد خانواده، از تلفن همراه استفاده می کنند.

 

این تحقیق که در روزنامه ایندیپندنت منتشر شده است، 350 کودک را در یک جامعه کم درآمد مورد مطالعه قرار داد و هشدار داد که کودکان در معرض آسیب های ناشی از تلفن همراه که کم هم نیستند، قرار دارند.

 

***محاسن و معایب استفاده از تلفن همراه

 

تلفن همراه با تمام اثرات منفی که دارد، وقتی در دست کودک قرار می گیرد باعث آرامش او می شود؛ هرچند کاذب؛ هر چند برای لحظه ای کوتاه.

 

کافیست به یک کودک خردسال که مدام با شیطنت هایش آرامش را از شما سلب کرده و مانع تمرکز شما شده است، یک گوشی همراه و یا تبلت بدهید تا ببینید چطور یک گوشه می نشیند بدون آنکه چیزی را خراب کند و اعصاب کسی را بهم بریزد و سرگرم بازی می شود.

 

اما واقعیت این است که آیا این نکته مثبت به آسیب هایی که تلفن همراه به فرزند ما می رساند، می ارزد؟ در ادامه به مضرّات تلفن همراه و آسیب های غیر قابل جبرانی که به کودک و نوجوان ما وارد می کند، می پردازیم:

 

1. ضعف بینایی

 

بررسی های جدید دانشمندان اروپایی نشان می دهد کار زیاد با تبلت به چشم کودکان آسیب های جدی وارد می کند و می تواند برای سیستم عصبی و چشمی کودکان بسیار مضر باشد.

 

با توجه به اینکه استفاده از گوشی همراه و تبلت برای کودکان در مدت زمان کوتاه خلاصه نمی شود، قطعاً به بینایی آنها آسیب می زند.

 

به گفته گری هیتینگ نویسنده ارشد سایت "AllAboutVision.com"، خستگی دیجیتالی چشم (Digital Eye Strain) که گاهی اوقات تحت عنوان سندروم بینایی کامپیوتری (computer vision syndrome) از آن یاد می شود، باعث آزردگی بسیاری می شود.

 

بر اساس گزارشی که در سال 2015 میلادی از سوی انجمن بینایی ایالات متحده آمریکا با عنوان «بینایی 20/20/20 است: از چشمانتان در برابر دستگاه های دیجیتالی محافظت نمایید» به چاپ رسید، 61 درصد از آمریکایی ها پس از استفاده دراز مدت از دستگاه های الکترونیکی دچار خستگی چشم می شوند؛ به بیان دیگر تقریباً از هر سه آمریکایی، دو نفر را شامل می شود.

 

2. بروز مشکلات عصبی در کودکان

 

یکجا نشینی و غافل شدن از بازی های کودکانه موجب بروز مشکلات عصبی در آنها می شود. کار زیاد با رایانه، تبلت، گوشی و حتی تماشای زیاد تلویزیون از فاصله نزدیک و مواجهه بیش از حد با منابع نوری باعث بروز این مشکل می شود.

 

انجمن متخصصین اطفال آمریکا نیز می گوید که کودکان پیش از دو سالگی نباید به هیچ نمایشگری نگاه کنند اما تقریبا 90 درصد کودکان تا قبل از دو سالگی به طور منظم تلویزیون نگاه می کنند؛ زمان مشاهده تلویزیون نیز به تدریج بیشتر می شود.

 

2. پایین آمدن کیفیت خواب

 

زمانی که افراد به گوشی های هوشمند و تبلت های خود در تاریکی نگاه می کنند، طول موج کوتاه نور آبی منجر به تأخیر در ترشح ملاتونین می شود و پیرو آن، فرآیند خواب را سخت تر می کند.

 

نویسنده ارشد این تحقیقات از دانشگاه هوستون گفت: «دستگاه های الکترونیکی نظیر تبلت و گوشی همراه سطح هورمون خواب را کاهش و کیفیت خواب را تحت تأثیر خود قرار می دهند».

 

متخصصان دانشگاه هوستون در ادامه می گویند: «هزینه های پایین آمدن کیفیت خواب به خصوص در کودکان بسیار بیشتر از خستگی و خواب آلودگی است؛ عدم داشتن خواب منظم با خطر بالایی از افسردگی، چاقی، حمله قلبی، سکته مغزی و دیابت مرتبط است».

 

3. به وجود آوردن اختلالات ذهنی

 

به گفته محققان روسی، ارسال بیش از اندازه پیام کوتاه نوعی وسواس و اختلال ذهنی به دنبال دارد که متاسفانه نزد کاربران نوجوان بسیار رایج است.

 

استفاده بیش از اندازه و غیر ضروری از تلفن همراه برای کاربر استرس و پریشانی ذهنی پدید می آورد.

 

این اختلالات به حدی است که نوعی بیماری روانی و عصبی براساس آن تعریف شده است و فرد مبتلا در طول روز چندین بار احساس می کند گوشی تلفن همراهش زنگ می خورد.

 

از سوی دیگر برخی اختلالات روانی به دلیل تماشای صحنه های نامناسب در برخی بازی ها، فیلم های بلوتوثی، فیلم های فضای مجازی و مطالب خاص از دیگر مواردی است که نباید از آن غافل شد.

 

4. منزوی شدن کودکان

 

روزنامه دیلی میل نوشت: «بازی با تبلت و گوشی همراه فرصت آموزش، خواندن، نوشتن و حتی اجتماعی شدن و برقراری ارتباط با دیگران را از کودکان سلب می کند».

 

تمام روزهایی که می توانند بهترین گزینه های برقراری ارتباط کودکان با دیگران و ایجاد روابط اجتماعی مفید باشند، با بازی با وسایل الکترونیکی به هدر می روند.

 

5. چاقی کودکان

 

محققان آمریکایی با بررسی داده های بیش از هزار کودک چاق اظهار کردند: «با فراگیر شدن تبلت ها و گوشی های هوشمند چاقی کودکان بیش از قبل شیوع پیدا کرده است که در پی آن بیماری های متعدد دیگری نیز شکل می گیرند».

 

زل زدن کودکان به صفحه نمایشگر وسایل الکترونیکی، نشستن های مداوم، بی تحرکی های زیاد، پایین آمدن کیفیت خواب و حتی غذا خوردن در هنگام بازی به چاقی کودکان دامن زده است.

 

6. تومور مغزی

 

متخصصان انگلیسی باور دارند، تومور مغزی در نوجوانی و بزرگسالی حاصل استفاده بی رویه کودکان از وسایل الکترونیکی است؛ یک مطالعه جامع بین المللی در سال 2011، نشان داد، میان استفاده از وسایل الکترونیکی و ابتلا به تومور مغزی در بزرگسالی ارتباط مستقیم وجود دارد. هر چه کودک بیشتر از وسایل الکترونیکی استفاده کند، احتمال آسیب دیدن او در بزرگسالی افزایش می یابد.

 

7. آسیب های انگشت دست کودکان

 

آکادمی پزشکی اطفال آمریکا هشدار می دهد که استفاده طولانی مدت از صفحات لمسی ابزارهای الکترونیکی به انگشت دست کودکان آسیب می زند؛ سرگرم شدن با تبلت و گوشی همراه فرصت بازی های معمولی را سلب می کند و به این ترتیب عضلات کودک روز به روز تحلیل می رود و به مروز زمان حرکاتش تأخیر بیشتری خواهند داشت.

 

8. خطر ابتلا به سرطان

 

از آنجایی که تلفن های همراه برای برقراری ارتباط از امواج رادیویی استفاده می کنند، یکی از مهم ترین نگرانی های استفاده از اینگونه وسایل افزایش خطر ابتلا به سرطان است.

 

9. آسیب های جسمی فراوان در اثر استفاده از هندزفری

 

متخصصان کلینیک درمانی کالیفرنیا ابراز کردند: «گوش دادن با صدای بلند به موزیک با استفاده از هدفون یا هندزفری به صورت طولانی مدت، سبب عارضه های مختلفی از جمله کاهش سطح شنوایی گوش به صورت موقت و یا دائم می شود».

 

هدفون به دلیل انتقال صدا به صورت مستقیم و بی واسطه روی سیستم شنوایی و حلق تأثیر منفی می گذارد.

 

10. اعتیاد به تلفن همراه

 

برخی کودکان عادت کرده اند صبح که از خواب بیدار می شوند، سراغ تلفن همراه و حتی قبل از آنکه صبحانه بخورند ساعت های زیادی را صرف بازی های آنلاین کنند که اگر والدین نتوانند کنترلی بر روی بازی های آنلاین فرزندشان اعمال کنند، باید گفت به راحتی این دست بازی ها اعتیادآور می شوند.

 

ضمن اینکه بعضی از کودکان برای افزایش رتبه و جایگاه خود در اینگونه بازی ها، حتی حاضر به پرداخت هزینه هایی هستند و گاهاً می بینیم که یک کودک خردسال با استفاده از کارت بانکی والدین از حساب آنها برداشت کرده تا رتبه خود در بازی را ارتقاء دهد؛ ضمن اینکه بعضی از این بازی های آنلاین حاوی تصاویر مستهجنی است که کودک را با فضایی که هیچ تناسبی به سن او ندارد، آشنا می کند و قطعاً تبعات جبران ناپذیری در روح و روان وی به جای می گذارد.

 

بسیاری از محققان معتقدند استفاده بیش از اندازه از تلفن همراه در ذهن و اعصاب کاربران نوعی اعتیاد پدید می آورد که درست مانند اعتیاد به مواد مخدر، بازی های رایانه ای، اینترنت و ... مخرب است.

 

معتادان به استفاده از تلفن همراه از دوستان و خانواده فاصله می گیرند، انزواطلب می شوند، اولویت های سنی و اجتماعی نظیر تحصیل و اشتغال را پس می زنند، هنگامی که تلفن همراه در دسترس شان نیست به آن فکر می کنند و از دوری اش رنج می برند.

 

11. کاهش مهارت های ارتباطی

 

شواهد نشان می دهد، جایگزینی این تکنولوژی به جای ارتباطات حضوری (به خصوص با استفاده از امکان ارسال پیام های کوتاه) تا حدود زیادی ارتباطات انسان ها را به حداقل رسانیده است.

 

افزایش این گونه ارتباطات به کاهش روابط چهره به چهره و زنده صوتی منجر می شود. ارتباطات ناقصی که در قالب متون خشک و بی روح جان می گیرد، مرز شوخی و جدی را درهم می آمیزد و مسیر اغراق آمیز و نادرستی را می پیماید که هرگز جایگزین مناسبی برای ارتباط کلامی و عاطفی میان گروه دوستان و آشنایان نیست و شناخت مجازی و غیر واقعی حاصل از آن نمی تواند معیار خوبی برای آگاهی درباره طرفین رابطه باشد.

 

این ارتباط مجازی فرصت یادگیری آداب زندگی را به طور عملی و از طریق ارتباط موثر با اقشار مختلف اجتماعی از فرد سلب و او را در محیطی بسته و محدود محصور می کند.

 

12. محدود شدن یادگیری

 

متخصصان در دانشگاه سوئیس یادآوری می کنند که مغز کودک در طول دوره یک سالگی با سرعت بالایی در حال توسعه و رشد است. کودکان در سن پایین از تعامل با محیط بسیار بیشتر و بهتر یاد می گیرند تا محدود شدن دنیایشان به یک صفحه نمایشگر.

 

لازم است کودکان در تعامل با دیگران درگیر شوند و حتی نکات جزئی مثل برقرار کردن تماس چشمی را در این تعاملات بیاموزند. یادگیری این مسائل در این سن ضروری است و بعدها نمی توان آن را جبران کرد.

 

13. اتلاف وقت زیاد

 

از آنجا که گوشی های تلفن همراه قابلیت دارا بودن بازی های مختلف را در خود دارد، کودک یا نوجوان مدت زمان زیادی را سرگرم بازی می شود و از دیگر کارهای ضروریش باز می ماند.

 

براساس گزارشی که شبکه سی ان ان در سال 2015 منتشر کرد، نوجوانان روزانه حداقل 9 ساعت از وسایل الکترونیکی استفاده می کنند که تاکنون به طرز چشمگیری نیز افزایش داشته است.

 

14. در ارتباط قرار گرفتن با اطلاعات نامتناسب

 

در بسیاری از مواقع محتویات درون پیامک ها و بلوتوث ها مسائل و اطلاعات نامناسبی دارد که ذهن کودک و نوجوان را درگیر می کند، مشغله فکری برای او ایجاد می شود و به علاوه غالباً به خاطر ترس از اطلاع والدین دچار تشویق و نگرانی می شود.

 

*استفاده بهتر کودکان از ابزار الکترونیکی با همراهی والدین

 

استفاده از ابزار دیجیتال ممکن است گاهی هم بسیار خوب باشد؛ به خصوص زمانی که بچه ها و والدینشان با یکدیگر برای استفاده از این دستگاه ها در تعامل باشند. پدرها و مادرها می توانند برای فرزندانشان کتاب الکترونیکی بخوانند، در بازی ها و اپلیکیشن های آموزشی به آنها کمک کنند و تجربه های کسب شده از اسمارت فون ها را به دنیای واقعی متصل کنند.

 

اغلب تصور می شود کودکان فقط به تماشای کارتون و سریال تلویزیونی علاقه دارند، ولی مطالعات موسسه "Zero to Three " ثابت کرده این رده سنی به بازی کردن، کتاب خواندن و استفاده از برنامه های تعاملی بیشتر توجه می کند. در واقع، برخلاف آنچه به نظر می رسد، کودکان به دنبال های راه های بیشتری برای کار با اپلیکیشن ها و دستگاه ها هستند و اگر والدین نیز با آنها همراهی کنند، یادگیری و تجربه کاربری آنها بسیار غنی تر و موثرتر می شود.

 

*ممنوعیت استفاده از تلفن همراه در کلاس درس

 

به گزارش فارس، آمارها حکایت از آن دارد که تقریباً تمام مدارس دنیا استفاده از گوش همراه در کلاس درس را ممنوع کرده اند، 62 درصد دانش آموزان می توانند گوشی همراه به مدرسه ببرند اما اجازه استفاده از آن در کلاس درس و یا حتی به همراه بردن آن در کلاس را ندارند.

 

گرچه بردن تلفن همراه به کلاس درس ممنوع است اما قطعاً هستند دانش آموزانی که به شیوه خاص خود از قانون مدرسه سرپیچی می کنند و حتی در کلاس درس از تلفن همراه استفاده می کنند که در این صورت بیشترین آسیب را خود دانش آموز می بینند.